Sinds begin dit jaar hebben Ruud Verkerke en ondergetekende het beheer over de Franciscaanse voetreis van Kees Roodenburg overgenomen. Het betreft een wandeltocht van 520 km van Florence naar Rome, dwars door de Apennijnen. Voor pelgrims naar Rome die de oostelijke route lopen, over Trento, Verona en Bologna, is dit het laatste gedeelte en voorwaar niet het gemakkelijkste. Er zitten stevige dagetappes bij met flinke beklimmingen. Toch wordt deze afsluiting van de voettocht als het absolute hoogtepunt ervaren omdat na iedere klim zich weer een wonderschoon landschap ontvouwt.
De laatste 100 km loopt men door Sabina, het lieflijke land boven Rome, bij sommigen bekend door de ‘Sabijnse maagdenroof’. Het is een niet toeristisch gebied, zeker niet in vergelijking met Toscane en Umbrië. Er zijn weinig of geen bewegwijzerde voetpaden. Dat betekent dat je daar én veel over asfalt loopt of als daar vanaf geweken wordt, je door sloten moet waden én over overwoekerde paden en randen van weilanden loopt om weer op ‘een asfaltweg’ te komen. Verdwalen gebeurt er regelmatig, behalve als je gps gebruikt.
Nu is er onlangs in dit gebied een project gestart, het FAST-project, dat tot doel heeft het slow tourism te bevorderen (lopen, fietsen en paardrijden). En toen kwamen ze bij ons, want er lopen jaarlijks honderden pelgrims door het gebied zonder dat de officiële instanties er bemoeienis mee hadden. Dus vroeg men ons: Wat wil de pelgrim in Sabina? Wat kunnen wij doen om het de pelgrim ‘aangenamer’ te maken? Wie ooit door Italië gelopen heeft, kan meestal prompt de volgende antwoorden geven: minder asfalt, goede markeringen en goede pelgrimsaccommodaties. Sommige stukken in Italië zijn levensgevaarlijk voor de pelgrim. Een apart fiets- of wandelpad ontbreekt, de auto’s rijden te hard en speciaal op stukken met vangrails, bij bruggen bijvoorbeeld, wanneer twee vrachtauto’s elkaar passeren, precies op de plek waar jij loopt, moet je een schietgebedje doen en hopen dat een zijl niet los zit. Wandelpaden die goed gemarkeerd zijn, dat wil de pelgrim. En natuurlijk pelgrimsaccommodaties. Geen dure hotels maar eenvoudige onderkomens waar een degelijke maaltijd verkrijgbaar is en men begrip heeft voor het feit dat je ’s morgens vroeg wilt vertrekken.
Projectleider
Men stelde een projectleider aan: Salvatore Paruta die van wanten wist. Hij zocht contact met vrijwilligers met als uitgangspunt: samenwerken vanuit eigen motivatie. Coöperatieve samenwerking. Doen, in plaats van zeggen wat anderen zouden moeten doen.
Een groep vrijwilligers uit Collevecchio en omstreken nam het voortouw, bedacht alternatieve trajecten, praatte met eigenaren van landerijen of er over gelopen mocht worden, maakte paden schoon, zorgde voor tekens, bouwde zelfs een bruggetje en vroeg ons te komen om alles wat ze bedacht hadden te bespreken. En dat deden we, met buitengewoon veel plezier en met de gedachte dat het eigenlijk de enige goede manier is om een route te bouwen, samen met de plaatselijke bevolking. We doopten de brug, de Fabio-Massimobrug, naar de bouwers van de brug. Zo werd de dagetappe van Calvi naar Selci geheel herschreven en is het een genot om door het landschap van Sabina te lopen.
De aanpak smaakt naar meer. Contacten voor de routedagen ervoor en erna worden nu gelegd. In het voorjaar gaan we verder.
Dubbele bijvangst
En…. er is bijvangst. Er zijn serieuze plannen om een pelgrimsonderkomen in Selci te realiseren. Enkele agriturismo’s zijn bereid flinke korting te geven en de pelgrim in de watten te leggen. We kregen nieuwe informatie over interessante gebouwen en plekken langs de route. Onze reisgids zal daardoor inhoudelijk worden verdiept. En… we kwamen erachter dat in het dorp Collevecchio, waar wij verbleven, Fons Rademakers, een van de weinige Nederlandse regisseurs die een Oscar heeft gekregen, ligt begraven en dat zijn vrouw Lilly daar nog woont. We zijn naar haar toe gegaan en hebben haar ook gesproken. Lilly was regie-assistente van Fellini toen hij zijn ‘dolce vita’ maakte. En toen wij dat aan onze Italiaanse vrienden vertelden, vielen ze van hun stoel. In ons dorp? Ja in jullie dorp. Dus zijn er plannen om daar in het voorjaar een bioscoopvoorstelling te realiseren met ‘De aanslag’ door Fons Rademakers. Zo geven we nog iets terug van onze cultuur.
